Collageen is een lichaamseigen lijmvormend eiwit dat aanwezig is in o.a. de huid, pezen, botten, gewrichten, spieren, tanden, haren en nagels. Collageen is een structuureiwit en zorgt daarmee voor stevigheid, elasticiteit en herstel van deze bindweefsels.
Collageen is een belangrijk eiwit voor iedereen die waarde hecht aan een mooie huid, voller haar en sterke nagels. Daarbij wordt het gebruikt door mensen die het vinden passen in hun gezonde levensstijl. Sporters kunnen zich comfortabeler voelen bij het bewegen dat kan bijdragen bij optimale sportprestaties. Het kan gesteld worden dat collageen het belangrijkste eiwit in ons lichaam is, het menselijk lichaam bestaat voor maar liefst 40%(!) eruit.
Collageen is een fundamentele bouwsteen
Het is niet zo dat je alle bouwstenen van ons lichaam bij naam kent waarschijnlijk, maar toch klinkt collageen je waarschijnlijk bekend in de oren. Enig idee hoe dat komt? Dat komt doordat collageen de afgelopen jaren enorm gegroeid is in populariteit. De vraag neemt toe en dus besluiten dan ook grote fabrikanten en cosmetica bedrijven om in hun producten collageen op te nemen. De kans is dus groot dat je al eens “Met collageen!” op een verpakking hebt zien staan, of dat je haast ongemerkt “…bevat collageen” tijdens een make-up tv-commercial hebt gehoord.
Collageen is kort gezegd een bouwsteen. Je lichaam bestaat uit een heleboel bouwstenen, maar de bouwsteen collageen is een fundamentele. Dat wil zeggen dat het een kritiek onderdeel is van hoe jouw lichaam is opgebouwd. Collageen wordt ook wel ‘de lijm die je lichaam bij elkaar houdt’ genoemd en dat is niet onterecht. Je vindt deze fundamentele bouwsteen namelijk zo’n beetje overal in je lichaam. In je botten, je huid, spieren, pezen en gewrichten, maar ook in je aderen, de hoornvliezen van je ogen en in je tanden is het terug te vinden. Wat het daar precies doet? Eigenlijk houdt het alles bij elkaar en zorgt het dat je soepel blijft.
De naam collageen komt van het Griekse kólla, wat lijm betekent en van de toevoeging -gen, wat produceren betekent. Dat laatste verwijst naar het produceren van lijm, wat in oude tijden onder andere gebeurde door pezen en huid van dieren te koken, waarbij de vrijkomende collageen als lijm kon worden gebruikt. Houd je van gelatine pudding? Ook dat is een bewerkte vorm van collageen. En die structuur van gelatine geeft ook iets prijs over wat collageen precies doet: het zit op allerlei plekken in je lijf op, in en tussen botten, spieren, huid, pezen en gewrichten om alles verbonden en soepel te houden. Geen wonder dat het een fundamentele bouwsteen genoemd wordt dus, want zonder dit bijzondere goedje zouden we muurvast zitten en niet de structuur hebben die ons mens maakt.
De verschillende typen collageen
Jouw lichaam maakt 28 verschillende typen collageen aan. Geen zorgen, we gaan ze niet alle 28 behandelen, want 90% is al type 1, de meeste belangrijke. De resterende 10% wordt verdeeld over de overige 27 typen. Wat zijn de meest relevante en belangrijke typen collageen?
- Type 1 collageen: is dus veruit het best vertegenwoordigd in ons lichaam. Het is het hoofdbestanddeel van onze botten, maar is ook terug te vinden in onze huid, onze pezen en organen en door ons hele vaatstelsel heen. Het belangrijkste doel is om structuur te geven aan ons lichaam.. Het belangrijkste doel is om structuur te geven aan ons lichaam.
- Type 2: type 2 collageen vinden we terug in elastisch kraakbeen, wat zorgt dat onze gewrichten soepel blijven.
- Type 3: zorgt voor structuur van onze spieren, organen en aderen.
- Type 4: is essentieel voor de huid en zorgt daar voor een goede filtering.
- Type 5: type 5 collageen vinden we terug in ons haar, maar bijvoorbeeld ook in de placenta.
Deze verschillende typen collageen, samen met de andere 23 types, vormen bij elkaar de fundamentele bouwsteen die ons lichaam als een soort lijm ondersteunt en structuur geeft. Van zo’n belangrijke bouwsteen wil je natuurlijk niet te weinig hebben, maar kan dat eigenlijk wel? En waar halen we collageen vandaan?
Waar komt collageen vandaan?
Vitamines en mineralen halen we uit voeding. Kalium haal je uit bananen bijvoorbeeld, ijzer uit spinazie, vitamine C is goed vertegenwoordigd in citrusvruchten. Maar kun je collageen ook uit groente en fruit halen? Nee, collageen kun je in principe niet voldoende binnen krijgen door het eten van groente en fruit. In plaats daarvan is je lichaam zelf een ware collageen fabriek. Totdat je 25 oud bent loopt die fabriek gesmeerd. Je lichaam barst van het collageen en daar hoef je bijna niets voor te doen. Maar wanneer je ouder begint te worden, zal die collageen productie steeds verder afnemen. Dan kan het zijn dat er minder collageen in je lijf aanwezig is dan je eigenlijk zou willen en daar ga je de effecten van merken.
Het goede nieuws is dat er iets is dat je kan doen. We hebben benoemd dat je geen collageen binnenkrijgt uit groente en fruit, maar het kan wel op andere manieren verkregen worden:
- Uit bouillon, vis-, koeien-, kippen- en varkensvlees kan in theorie collageen opgenomen worden. Dat betekent dat je een klein beetje collageen kunt opnemen als je deze voedingswaren consumeert. Echter is collageen op deze manier erg lastig op te nemen voor je lichaam. Het vlees moet immers eerst afgebroken worden en pas daarna komt er wat collageen vrij.
- Je kan je lichaam stimuleren om meer collageen aan te maken door te zorgen dat je lichaam voldoende heeft aan vitamine C, proline (een aminozuur dat je bijvoorbeeld veel in ei vindt), glycine (ook een aminozuur, deze vind je veel in onder andere vis en vlees) en koper. Dit is dus geen directe manier om meer collageen binnen te krijgen, maar het ondersteunt het natuurlijk proces van je lichaam om collageen aan te maken.
- Er bestaan collageen supplementen. Het collageen van Vital Supply is gehydrolyseerd. Dat betekent dat de aminozuren waaruit een eiwit bestaat in kleine stukjes zijn geknipt, enzymatisch al afgebroken. Daarom kan het collageen beter door het lichaam worden opgenomen. Dit omdat het niet eerst afgebroken hoeft te worden door je lichaam. De beste keuze v.w.b. optimale opname door het lichaam is dus gehydrolyseerd collageen.
Hoe weet je of je een tekort aan collageen hebt?
Fijn om te weten dat je lichaam zelf collageen aanmaakt. Althans, tot je een jaar of 30 bent. Daarna neemt de productie geleidelijk steeds verder af tot je na zo’n 50 jaar eigenlijk geen collageen meer aanmaakt. Ben je benieuwd of jij een tekort aan collageen hebt? Echt een tekort kun je het niet noemen, want er is geen echte aanbevolen hoeveelheid collageen. De hoeveelheid collageen die je lichaam aanmaakt is van veel factoren afhankelijk. Wel kun je een aantal verschijnselen herkennen die duiden op een laag- of lager wordend collageen gehalte.
De belangrijkste zichtbare verschijnselen zijn rimpels in de huid, een slapper wordende huid, huidverzakking onder de oogleden en cellulitis.
Minder zichtbare, maar wel merkbare verschijnselen zijn bijvoorbeeld stijfheid, gewrichtspijn, slappe nagels, afnemende spiermassa en een verslechterd zicht. Dit zijn allemaal verschijnselen die niet alleen aan de afname van collageen te wijten zijn, maar die bij het ouder worden en dus bij het afnemen van collageen, wel in toenemende mate merkbaar zijn. Een hoger collageen gehalte kan de symptomen daarom wel degelijk vertragen of verminderen.
